Bir zamanlar Erzurum’un ve doğunun en önemli iş merkezlerinden biri olan ve Bin 500 ortağı olan Hacılar Hanı kaderine terk edildi.
Geçmiş yıllarda Erzurum’da tarihi 72 tane han bulurken değişik nedenlerden dolayı yanan veya yıkılan hanlardan sadece 5 tane kaldı.
Erzurum Türkiye’nin Osmanlı İmparatorluğunun üçüncü büyük gümrüğüdür. Bu üçüncü gümrüğü olması sonucu Erzurum’da tarihi 72 tane han vardır değişik sebeplerden dolayı yanan hanlardan 5 tane han kalmıştır.
Hacılar Hanın yaklaşık 200 yıldan fazla mazisi olduğunu kervanların konakladığı son derece zengin emtianın depoladığı mekân olduğunu ifade eden Araştırmacı Yazar Abdurrahman Zeynal, tarihi önem sahip yerin hukuksal olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü veya devlet el atarak bu hanının yıkılmaktan yok olmasını önlemesi gerektiğini söyledi.
Zeynal,” Erzurum bir İpek yolu şehri Çin, İran ve Hindistan’dan gelen kervanlar Erzurum’a geliyorlardı buradan Trabzon veya İstanbul’a gidiyorlardı. Bu şehir merkezi görev yapmaktaydı işte bu merkezi görevden dolayı ise geçmişte Erzurum Türkiye’nin Osmanlı İmparatorluğunun üçüncü büyük gümrüğüdür. Bu üçüncü gümrüğü olması sonucu Erzurum’da tarihi 72 tane han vardır değişik sebeplerden dolayı yanan yıkılan hanlardan 5 tane han kalmıştır. Bu hanlardan birisi ise Hacılar Hanıdır. Hacılar Hanı yaklaşık 200 yıldan fazla mazisi olan kervanların konakladığı son derece zengin emtianın depoladığı mekândır. Ticari anlamda buralar gelir kaynağı o günden bu yana bu mekân hem şehrimize hem Osmanlı coğrafyasına ve hemde ise dünyaya hizmet etmiştir. İşte bu mekânın kurucuları zamanla başlangıçta bir iki ortak olmasına karşılık zamanla miras hukuku gereği aileler genişlemiş Hacılar Hanın mirasçıları bin 500 üzerinde zengin bir mirasçı sahibi olan hanın bakımsız kalmasına sebep olmuştur. Bu kadar tarihi önem sahip yerin hukuksal olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü veya devlet el atarak bu hanının yıkılmaktan yok olmasını önlemeliyiz. Bu insani kültürel ve milli görevdir. Yapılacak olan devleti yönetenler kayyum türü bir oluşumu yapacaklar bu kayyumlar gelecek buradaki içerisindeki müstecirlerden ve mülk sahiplerinden yetki almak kaydıyla burayı yeniden restore edip tam bir kültür şehrine bir ilim irfan şehrine dönüştürülmesi gerekir. Bu yer kültür merkezi olarak kullanılabilir.” dedi
HACILAR HANI TARİHÇESİ
1772 yılında Hacı Emin ile Hacı Fetullah tarafından yaptırılmış olup dikdörtgen planlıdır. Hanın iki giriş kapısı ve yirmi dört odası bulunmaktadır. Avlu içerisindeki odaların giriş kapıları kemerli olup, dikdörtgen ayaklara oturmaktadır. Han içerisinde bir de çeşme vardır. İki katlı olarak yaptırılan Hacılar Hanının, 1800’lü yıllarda çıkan büyük yangında üst katı tamamen yanmıştır. Hacca gidip gelenler Erzurum’dan geçerken bu handa konakladıkları için zaman içinde hanın ismi Hacılar Hanı olmuştur.
YORUMLAR